Безнең батырлар: Әхәт Закиров

Әхәт Закиров 1928 елда Арча районы Наласа авылында туган. Малай чактан ук, сабантуйларда көрәшә башлаган. Әхәт килмичә, сабантуй көрәшән башламыйлар иде, дип искә алганнар аның турында.

Әхәт Закиров бер үк вакытта бик көчле һәм эшлекле кеше булган. Хәрби хезмәттән соң, ул башта шофер булып эшли, аннары аның тырыш булуын күргәннән соң, үзен шушы оешманың колонна җитәкчесе итеп куялар, һәм ул анда утыз алты ел эшли.

Әхәт Закиров, яхшы эшләү белән беррәттән, спорт залга тренировкыга да йөри. Ул үзенең туган авылы Наласа һәм якындагы авылларда – Олы Әтнәдә, Яңа Кенәрдә, Шушмабашта, Арчада, Казан сабантуйларында егерме ел давамында мәйдан тота. 1954 елның җәендә, авыллардан, район үзәкләреннән бил алышырга барлык батырларны Казанга чакырып Республика Татарстаның абсолют чемпионын билгелиләр. 82 кг Әхәт Закиров Минзәләдән килгән керәшен егетен – 114 кг Остроумовны егып Республика Татарстаның абсолют батыры дип таныла.

1997 елда, аны якташлары туган авылы Наласага чакырып, Әхәт Закиров исемендәге бүләкләр булдырып, зур көрәш бәйгесе оештыралар.

Ул 1999 елда бакыйлыкка күчте. Казанның Мирный бистәсендә күмелгән.

Әхәт Закиров турында авылдашы Рөстәм Галиуллин «Әхәт батыр» дип аталган хикәя дә язды. Алдагы язмада шул хикәяне тәкъдим итәрбез.

Безнең батырлар: Гайса Шакиров

Шакиров Гайса Гомәр улы 1949 елда Әтнә районы, Әйшияз авылында туган. Башлангыч белемне Әйшияз авылының мәктәбендә алган. Гайса Шакировка беренче классларда, данлыклы көрәшче, галим Марсель Таһировның әнисе, Голира Нурмөхәммәт кызы белем биргән. Аннан соң ул үзенең укуын күршедәге Түбән Көекнең сигез еллык мәктәбендә дәвам иткән. Күлле-Киме урта мәктәбен тәмамлагач, Казан шәһәренә барып төзелеш оешмаларына эшкә урнашкан.

Совет армиясе сафларында хезмәт итеп кайтканнан соң, төзелеш оешмаларында электросварщик булып эшләвен дәвам иткән.

Гайса Шакиров малай чактан ук көрәш белән мавыкан, Сабан туйларда яшьтәшләре белән үзарә бил алышкан. Төзелештә көндез эшләп кайтканнан соң, кичләрен 1971 елдан башлап, татар көрәше һәм самбо көрәшләренең күнегүләренә йөри башлаган. 1974 елда ул вакыттагы Арча районының Олы Бәрәскә авылында батыр калган. Аннан соңгы елларда да бу Сабантуйда ул берничә тапкыр җиңүгә иреште. 1978 елда Түбән Киек авылында зур Сабантуй үтте. Якын-тирә авыллардан бик күп көчле көрәшчеләр җыелган иде. Ул бу Сабантуйда аңа каршы чыкканнарның барысында чиста җиңеп, соңгы финал очрашуында сабакташы һәм авылдашы Габделбәр Сабировны чиста итеп җиңде һәм Сабантуй батыры итеп танылды.

Аннан соңгы елларда да ул уңышлы көрәшен дәвам итеп, 1980-1982 елларда Олы Әтнә авылы Сабан туе батыры булды. Аннан соңгы елларда, Казанның ул еллардагы Ленин һәм Мәскәү районнарын берләштергән Сабан туенда, 70 кг көрәшчеләр арасында берниче тапкыр җиңүче дип танылды. 1979 елда Казанда үткәрелгән Россия беренчелегендә, 70 кг көрәшчеләр арасында чыгыш ясап ул Россия чемпионы булып калды.

Ул – милли төрләр буенча РСФСРның спорт остасы.

Гайса Шакиров бүгенге көндә дә Казанда төзелеш оешмаларында эшләп йөри, аңа тормышында һәм эшендә зур уңышлар теләп калабыз.

Безнең батырлар: Фидаил Шакиров

Шакиров Фидаил Нури улы 1954 елның 18 августында Балтач районының Борбаш авылынында туган.

Васил Гарифуллин җитәкчелегендә шөгыльләнә башлаган. Васил Гарифуллин Әлмәт физкультура техникумын тәмамлаганнан соң, Борбаш мәктәбендә үз инициативасы белән көрәш кружогын оештыра. Авылның мәктәп укучылары һәм авылда яшәгән кешеләрнең бик күбе шушы түгәрәктә шөгыльләнә башлыйлар.

Алар арасында Фидаил Шакиров та була. Ике ел шөгыльләнгәннән соң Фидаил Шакиров Россиянең һәм Татарстанның яшьләр арасында чемпионы булу дәрәҗәсенә ирешә. Мәктәпне тәмамлагач, берникадәр вакыт ул Борбаш авылы мәктәбендә кыска вакыт физкультура укытучысы булып эшли.

Казан дәүләт ветеринар институтында укырга кергәч, татарча көрәш белән беррәттән классик көрәш белән дә шөгельләнә. Классик көрәш төреннән спорт остасына кандидат дәрәҗәсен үти.

Ветеринар институтында укыган елларда һәм аны тәмалаганнан соң – Актаныш районының “Октябрь” колхозында баш зоотехник булып эшләгән вакытларында, герой-шагыйрь Муса Җәлил истәлегенә уза торган ярышларда призга алты мәртәбә хуҗа була. Менә бу аның алты ел җиңүгә ирешүе рекордлы була, аны беркем дә кабатлый алмый.

Фидаил Шакиров – дүрт тапкыр Татарстан чемпионы, өч тапкыр Россия чемпионлыгына ирешә. Балтач, Киров өлкәсендәге Малмыж шәһәрендә, Актаныш һәм Казандагы Идел буе, Бауман урамы Сабан туйларында баш батыр булып таныла. Кайда гына көрәшсә дә, аның көрәше халык күңеленә бик хуш килә. Аның югары күрсәткечләргә ирешү чоры 1980 елларга хәтлек үтә.

2004 соң бакыйлыкка күчте. Фидаил Шакировны  үзенең туган авылы Борбаш зиратына күмделәр. Мәрхүм истәлегенә туган якларында ел саен көрәш бәйгесе оештыралар.